Yararlı Bilgiler

DİSLEKSİ BELİRTİLERİ

İlkokula Başlayan Çocuktan Beklentiler

Zamanında okuma ve yazma öğrenmesi,

Okuduğunu anlaması,

Güzel okunaklı ve doğru yazması,

Sınıf düzeyinde matematik becerilerine ulaşması,

Ödev yapması, sorumluluk alması,

Öğretileni öğrenmesi.

İlkokula Başlayan Çocuktan Beklentiler

Klasik eğitim sistemi dislektik bireylerin bilgiyi işleme biçimlerine uygun değildir.

İlkokula Başlayan Çocuktan Beklentiler

Eğitim sisteminin içinde büyük sorun yaşar.

Çünkü eğitim sistemi ona uymaz.

İlkokula Başlayan Çocuktan Beklentiler

Dünyanın her yerinde klasik okullardaki eğitim sistemlerinde sol beyin işleyişine uygun görevler istenmektedir.

Tüm klasik okullarda, bilgiyi olduğu gibi alan, akılda tutan ve istendiğinde geri veren çocuklar başarılı olabilmektedirler.

Okul ve Disleksi

Dislektik Çocuklar Sol Beyinlerini İstenen Ölçüde Kullanamadıkları İçin;

Herkesle aynı zamanda okumayı sökme,

Güzel yazı yazma,

Herkesle aynı, öğretilen yollardan matematik problemlerini çözme,

Çarpım tablosunu ezberleme gibi klasik okul görevlerinde başarısız olurlar.

Özgüvenleri düşük,

Dahi yönlerini fark edemeden büyüyüp giderler.

Zeki olmalarına rağmen başarısız olurlar

Disleksi Belirtileri

Zeka Düzeyi;

Normalin altında, normal ya da normalin üzerinde olabilir.

Aktivite Düzeyi;

Sıklıkla aşırı hareketlidirler.

%30 Disleksiye eşlik eden DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) bulunabilir.

Hipoaktif olabilirler. Enerji düzeyi düşük, obeziteye yatkın, bilgisayara düşkün.

Dikkat Sorunları;

Dikkat kısa sürelidir.

Konsantrasyon güçlükleri vardır.

“Yumurta-tavuk”

“Tavuk-yumurta”

Koordinasyon Sorunu;

Motor koordinasyonu zayıftır.

Sakarlık ve becerisizlik görülür.

El göz koordinasyonu zayıftır.

Görsel Algı Sorunları;

Görsel ayrımlaştırma yeteneği zayıflığı

Şekilleri ve resimleri eşleştirmekte güçlük çeker, şeklin benzerini bulamaz.

Benzer şekilli harfleri karıştırır;

b-d-p-q

m-n-u-c

h-y

Ters yazarlar ve okur;

çok – koç

ev – ve

Görsel Algı Sorunları;

Görsel şekil – zemin ayırt edememe

Okurken ve yazarken harf, hece, kelime atlar.

Satır atlar.

“Bakar kör”

Görsel Algı Sorunları;

Görsel hafızada zayıflık

Gördüğü şeyleri aklında tutamaz.

Üst satırda okuduğu “lale”yi alt satırda hatırlayamaz.

Görsel Algı Sorunları;

Uzaklık – derinlik algılarında bozukluk

Nesnelerin şekillerini, uzaklıklarını kavrayamaz.

Top yakalayamaz.

Sofrada görmez, suyu devirir.

Sık sık bir yerlere çarpar.

İşitsel Algı Sorunları;

İşitsel ayrımlaşma yapamama

Bazı harfleri özellikle yanlış duyar ve karıştırır.

Valiz – faliz ,

b – m, k – t

Diktede yanlış yazar.

İşitsel Algı Sorunları;

İşitsel kavramada yetersizlik

Sözel yönergeleri unutur, dinlemiyor görünür.

“Çantadan defterinizi çıkarın.”

Görsel Algı Sorunları;

İşitsel figür – zemin ayırt edememe

Tv izlerken kapı zilini duymaz.

İşitsel hafızada zayıflık

Birden fazla sözel yönerge verildiğinde bazılarını kaçırır.

Söylenenin bir kısmını unutur.

Dokunsal Algı Sorunları;

Dokunsal Ayrımlaşmada Güçlük

Gözü kapalıyken avucuna yazılan sayıyı ayırt edemez.

Gözü kapalıyken hangi parmağına dokunulduğunu anlayamaz.

Dokunsal Aşırı Hassasiyet

Tırnak kesememe, banyo etmeyi sevmeme, jean giyememe.

Ardışıklık Sorunları;

Olayları oluş sırasına göre anlatamaz.

Dinlediği öyküyü sırasıyla anlatamaz.

İzlediği filmi bölük pörçük anlatır.

Dinleyen bir şey anlayamaz.

Günleri, ayları sırasıyla sayamaz.

Sırayla saymayı öğrendiğinde aradan sorulduğunda söyleyemez.

Dil Alanında Sorunlar;

Dil gelişimi bir kısmında gecikmiştir.

Dilin gramer yapısına uygun olarak kelimeleri dizip cümle oluşturmada güçlük çeker.

Kendisini ifadesi yetersizdir.

Organizasyon Sorunları;

Dağınıktır.

Odası, çantası, defteri vs.

Zamanı iyi kullanamaz.

Servise yetişmek sorun

Ödevi yetiştirmek sorun

Planlama Yapamaz.

İşe nereden başlayacak bilemez.

Oryantasyon Sorunları;

Mekanda yönelme, pozisyon algılama güçlüğü çeker.

Top yakalama, ip atlama vs.

Yön bulmada zorlanır.

Sağ sol ayırt edemez.

Mesafe tahmini ve ölçümlerde zorluk çeker.

Zaman Sorunu;

Zaman kavramlarını karıştırır.

Önce – sonra,

Dün – bugün – yarın,

Şimdi – sonra karıştırırlar.

Saati zor öğrenir.

“Geçe, kala” zor öğrenilir.

Lateralizasyon Sorunları;

Gecikmiş el dominansı

Sol ellilik oranı normalden % 20 fazla yüksek-sol hemisfer hasarı?

Çapraz lateralleşme sıktır.

El-göz-ayak arasında

Sağ el-sol göz-sol ayak

7 – 11 YAŞLAR
DİL

Sesler ile harfler arasındaki bağlantıları öğrenmede yavaşlık

Sözcükleri oluşturan sesleri algılamakta güçlük

Bir sözcüğü farklı biçimlerde harflerine, hecelerine ayırma (m-s-a, kel- i- me vb.)

7 – 11 YAŞLAR
DİL

Sözcüklerdeki ince farkları algılayamama (kız-kıs, mal-nal,kar-gar)

Sözcükleri doğru telaffuz etmede güçlük (özellikle r,ş,j,v,f,k,t seslerinde)

7 – 11 YAŞLAR
DİL

Kısa bir süre önce öğrendiği bir sözcüğü tanıyamama ya da birkaç satır önce okuduğu bir sözcüğü daha sonra gördüğünde tanımakta güçlük çekme

7 – 11 YAŞLAR
DİL

Dikkati çekecek ölçüde okuma hatası yapma ve okuma hızında düşüklük

Bir parçayı okurken satır, sözcük,hece, harf atlama, tekrar okuma,yerini kaybetme

7 – 11 YAŞLAR
DİL

Okurken ya da yazarken bazı sesleri, harfleri karıştırma (b-d-p, m-n, u-n)

Gördüğü harf, sayı ya da sözcükleri ters okuma ve yazma (15-51,6-9, b-d,ve-ev, ne-en vb.)

7-11YAŞLAR
DİL

Sözcükleri okurken ya da yazarken harf-hece atlama

Sözcüklerdeki harflerin sırasını yazarken karıştırma

elma-emla, ter-tre

7-11YAŞLAR
DİL

Bir yazı parçasında aynı sözcüğü farklı biçimlerde yazma

Yeni sözcükleri öğrenmede güçlük

7-11 YAŞLAR
DİL

Hızlı bir şekilde dili işlemede sorun (ne söylendiğini, ne istendiğini anlayamama)

Okuduğunu ve dinlediğini anlamakta güçlük çekme

7-11 YAŞLAR
DİL

Düşüncelerini sözel ya da yazılı şekilde ifade etmekte zorlanma (düzgün cümleler kurarak konuşmakta ve yazmakta güçlük)

Soruları sözel olarak yanıtlamasına rağmen yazılı olarak yanıtlamakta güçlük çekme

7-11 YAŞLAR
DİL

Not almakta ve yazıları kopya etmekte (tahtadan,defterden) güçlük

Okuma ve yazma ödevlerinden kaçınma

Yazılı ödevini tamamlamak için yaşıtlarından daha fazla zaman harcama

7-11 YAŞLAR
MOTOR - KOORDİNASYON

Kalemi kontrol etme becerilerinin yetersizliği, kötü el yazısı

Şekilleri kopya etmede ve çizmede güçlük

Harfleri ve şekilleri yanlış yönden başlayarak çizme

7 – 11 YAŞLAR
MOTOR - KOORDİNASYON

Sağ ve solu karıştırma

Sakarlık ve becerisizlik

Ayakkabı, kravat bağlamakta güçlük

7 -11 YAŞLAR
ALGISAL - KAVRAMSAL

Basit işlemleri yaparken kağıt-kaleme ya da parmak hesabına gereksinim duyma

Sınıfı seviyesindeki matematik problemlerini çözmede zorluk

Matematik sembollerini karıştırma (+,x gibi)

7 – 11 YAŞLAR
ALGISAL - KAVRAMSAL

Çarpım tablosunu öğrenmede zorluk

Saati öğrenmede güçlük

Zamana ilişkin kavramları ve fiillerin zamanlarını anlamakta güçlük

Akıl yürütme ve/ veya sorun çözmede güçlük

7 – 11 YAŞLAR
ALGISAL - KAVRAMSAL

Yeni becerileri öğrenmekte yavaşlık

Sınıfta sunulan bilginin önemini kavramakta güçlük

7 – 11 YAŞLAR
DİKKAT – BELLEK VE HAREKET

Okur ya da yazarken dikkatini toplamakta güçlük, kısa dikkat süresi

Okul gereçlerini sıkça kaybetme

Sözlü yönergeleri izlemede güçlük

7 – 11 YAŞLAR
DİKKAT – BELLEK VE HAREKET

Yeni öğrendiği bilgiyi hatırlamada ve sırasıyla anlatmakta güçlük

Rutin ya da ardışıklık gerektiren işleri hatırlamada güçlük

Haftanın günleri, ayları, alfabenin ardışıklığını hatırlamakta güçlük

7 – 11 YAŞLAR
ORGANİZASYON

Düşüncelerini düzenleme ve düzgün bir biçimde ifade etmekte güçlük

Ödevlerini planlamada güçlük

Materyallerini temiz, düzenli bir şekilde koruyamama

Yaptığı işi kontrol etmekte güçlük

7 – 11 YAŞLAR
DUYGUSAL - SOSYAL

Benlik saygısının azlığı

Yaşa uygun oyunları anlamakta zorluk

Grup oyunlarında kolay kışkırtılma, arkadaşları tarafından kolay yönlendirilme

Değişikliklere zor uyum sağlama

12 YAŞ – YETİŞKİN
DİL

Doğru ve hızlı okumakta güçlüğün (eskisi kadar sorun olmasa bile) devam etmesi,

Yüksek sesle okumaktan kaçınma,

Okuduğu yeri tekrar okuma gereksinimi,

Uzun kitapları okumaktan kaçınma

12 YAŞ – YETİŞKİN
DİL

Doğru ve hızlı not almakta (yazmakta)güçlük

Matematik becerileri kullanmada güçlük (parmak, kağıt- kalem kullanmadan işlem yapmada güçlük)

Okuduğunu anlamakta güçlük

Sözel ya da yazılı olarak düşüncelerini ifade etmekte güçlük

12 YAŞ – YETİŞKİN
DİL

Konuşurken ya da yazarken uygun dilbilgisini kullanmakta güçlük

Önemsiz detaylara takılıp önemli bilgiyi anlatmakta zorlanma

12 YAŞ – YETİŞKİN
DİL

Uzun sözel açıklamaları ya da bir dizi karmaşık yönergeyi hızlıca yorumlamada güçlük

Uzun sözcükleri söylemekte zorlanma

12 YAŞ – YETİŞKİN
MOTOR - KOORDİNASYON

El-göz koordinasyonuna ilişkin çeşitli güçlükler, kravat bağlayamama,

Müziğin ritmine uygun dans edememe,

dans figürlerini öğrenememe

12 YAŞ – YETİŞKİN
ALGISAL - KAVRAMSAL

Yer, zaman ve günleri karıştırma

Kavramları anlamakta ve/veya sonuç çıkarmakta güçlük

12 YAŞ – YETİŞKİN
ALGISAL - KAVRAMSAL

Yönelim sorunları;

Sağ ve sol karıştırma

Harita okumakta güçlük,

Yabancı bir yerde yolunu, yönünü bulmada güçlük,

Geçtiği yoldan bir daha geçememek.

12 YAŞ – YETİŞKİN
DUYGUSAL - SOSYAL

Benlik saygısının azlığı

Topluluk önünde, telefonda konuşmakta güçlük

Yüz ifadesini ve vücut dilini doğru yorumlamakta güçlük

12 YAŞ – YETİŞKİN
DUYGUSAL - SOSYAL

Espri ve şakaları anlamakta güçlük

Akranlar, iş arkadaşları ile anlaşmakta güçlük

12 YAŞ – YETİŞKİN
DUYGUSAL - SOSYAL

Duygusal sorunlar;

Utanma,

Farkedilme, başarısızlık, eleştirilme, reddedilme korkuları (çoğu zaman kızgınlık ve kaygı ile maskelenen)

12 YAŞ – YETİŞKİN
DUYGUSAL - SOSYAL

Çevresel ve duygusal duyarlılık;

Duygularını düzenleme güçlüğü

Değişikliğe uyum sağlamada güçlük (hazırlıklı olmadıkları yeni öğrenme engelleri, yeni iş talepleri, yeni sosyal mücadeleler)

12 YAŞ – YETİŞKİN
DİKKAT – BELLEK VE HAREKET

Okurken ya da yazarken kısa dikkat süresi

Yeni öğrenilmiş olan bilgiyi (telefon numaraları, yönergeler, telefon mesajları vb.) izlemekte güçlük,

Unutma ve tekrarlatma ihtiyacı

12 YAŞ – YETİŞKİN
DİKKAT – BELLEK VE HAREKET

Okuduğunu hatırlamakta güçlük

Son teslim tarihini (ödev,iş) hatırlamakta güçlük

İsimleri akılda tutmada güçlük

12 YAŞ – YETİŞKİN
ORGANİZASYON

İşlerini tamamlamada yavaşlık

Organize olmakta güçlük ,

dağınıklık,

önemli bilgileri,

notları kaybetme

,randevulara gecikme,

plan yapamama

12 YAŞ – YETİŞKİN
ORGANİZASYON

Fikirlerini, yazılı projelerini (rapor, kompozisyon, özet vb.) düzenlemekte, planlamakta güçlük çekme

İş bulmak ya da sürdürmekte güçlük

Dislektik Okuma Özellikleri

Grafemleri (harfler) ayırt etmede güçlük

b - d, m – n, k – t, h - y, c - ç, s - ş

Hatalı okuma, harf karıştırma

tuz – buz - muz,bebe – dede - dere, yön - sön - döngelen-delen-neden

Dislektik Okuma Özellikleri

Okumayı sökememe, geç sökme

Benzer kelimeleri uydurarak okuma

Okuduğunu anlamama

Dislektik Okuma Özellikleri

Tersten okuma

çok…………… koç

laf……………. fal

lif ……………… fil

Dislektik Okuma Özellikleri

Kendi okuduğunu anlamama, Okumayı sevmeme !!!!!!!!!!!!!!

Yanlış Kanı;

“Okumayı sevse herşey hallolacak”

Dislektik Okuma Özellikleri

Okumayı hızlandıramama

Başkası okuyunca daha iyi anlama

Okumaktan kaçınma,

Dislektik Okuma Özellikleri

Heceleri yanlış ayırma

Hecelerin yerini değiştirme

Okurken nokta, virgüle dikkat etmeme

Melodik okuma

Disgrafik Yazı Özellikleri

Harfleri ters veya dönmüş olarak yazma

b-d-p-g

s - ş

Sayıları ters veya dönmüş olarak algılama

2-5

6-9

10-01

Disgrafik Yazı Özellikleri

Yanlış kodlama

Özben……….Özden,

Bütünleme hataları

Yan yana gelen harf ve heceleri birleştirememe

Disgrafik Yazı Özellikleri

Yazıda bazı harfleri atlama ya da ekleme

Noktalama işaretlerini koymama

Büyük harf kullanmama

Harflerin, rakamların şeklinin bozuk olması

Kelime aralarında boşluk bırakmama

Disgrafik Yazı Özellikleri

Yazının okunaksız olması, harflerde, rakamlarda şekil bozukluğu

“Sil tekrar yaz”

Yazısının çizgiyi takip edememesi

İnsan resmini çizememe-immatür çizimler

Disleksideki Yazı Sorunları

Yavaş yazma,

Yazarken çabuk yorulma,

Akıldan işlem yapmaya çalışma.

Disleksideki Yazı Sorunları

Yazarken harf atlama;

gülleri…….güleri

babasına…….babsna

yakalamış………yaklamış

Disleksideki Yazı Sorunları

Sonuç olarak;

Yazı ödevlerini yapmak istememe,

Tahtadan ödevlerini geçirememe,

Ev ödevlerini yazmadan gelme.

Dislekside Matematik Sorunları

Sayıları tersten yazma ve okuma

123......…321………213

Cevabı 53 olarak bulup 35 olarak işaretleyebilir.